นภ พรชำนิ
“ชุมชนบ้านครัวเหนือ ริมคลองแสนแสบ เขตราชเทวีเป็นชุมชนเก่าแก่ ชุมชนอิสลามในเมืองใหญ่มีมัสยิด อายุกว่าสองร้อยปีตั้งอยู่ริมคลองแสนแสบ (หลังบ้านของผมเองครับ) มีงานฝีมือหลายอย่างที่ชุมชนนี้ยังทำตกทอดต่อกันมาผมเคยชมสารคดีนานหลายปีแล้ว เกี่ยวกับบ้านครัวเหนือที่ยังคงความเป็นชุมชนบ้านไม้ริมคลอง ประกอบอาชีพตกทอดจากบรรพบุรุษ เดินทางมาง่ายมากครับ เดินลัดเลาะริมคลองแสนแสบต่อเนื่องมาจากใต้สะพานหัวช้าง ฝั่งโรงแรมเอเซีย ประมาณ ๒๐๐ เมตรก็ถึงแล้ว ผมเองเกิดมาจนวันนี้เองก็ยังไม่มีโอกาสได้เดินเยี่ยมชมจริงๆ เลย เพราะว่าอยู่ใกล้ตัวเกินไป น่าจะช่วยพัฒนาสร้างรายได้ให้กับชุมชนมากขึ้น แน่นอน เพราะสามารถเดินลัดเลาะต่อเนื่องได้ตลอดแนวคลอง ข้ามฝั่งกลับไปยังบ้าน Jim Thompson ที่อยู่ตรงข้ามกันพอดีได้อีกด้วย”
ชุมชนบ้านครัวเหนือ
เป็นเวลาหลายสิบปีแล้วแทบจะทุกครัวเรือนในชุมชนแห่งนี้ต่างยึดอาชีพทอผ้าไหมตกทอดรุ่นสู่รุ่น และคงจะไม่เกินไปนักถ้าจะกล่าวว่าเมื่อครั้งอดีตที่ผ่านมา “จิม ทอมป์สัน” ซึ่งถูกยกให้เป็นตำนานผู้ที่ประสบความสำเร็จในการค้าขายผ้าไหม โดยมีชุมชนบ้านครัวเหนือเป็นส่วนสำคัญยิ่งที่อยู่เบื้องหลังความสำเร็จยิ่งใหญ่ของชายผู้นี้ เพราะผืนผ้าไหมแห่งชุมชนนี้ได้รับการยอมรับจาก จิม ทอป์สัน ที่คัดเลือกไปเพื่อจำหน่ายที่ร้านของเขา ล้วนได้รับการยอมรับเป็นที่ติดอกติดใจของกลุ่มลูกค้าทั้งไทยและเทศ จนมีชื่อเสียงโด่งดังแพร่กระจายไปทั่ว
พื้นเพของชาวบ้านในชุมชนบ้านครัวเหนือเป็นชาวจาม ที่อพยพเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ โดยมาตั้งถิ่นฐานอยู่ที่ริมคลองมหาราช ซึ่งเป็นที่ดินที่พระองค์พระราชทานให้ โดยอาชีพดั้งเดิมของชาวจามนั้นคือการทำประมง และการทอผ้าไหมพื้นเมือง ซึ่งฝีมือการทอผ้าไหมของชาวบ้านในชุมชนแห่งนี้ ได้รับการยอมรับว่ามีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ และสืบต่อตกทอดวิธีการทำผ้าไหมมาแล้วหลายชั่วคนนับตั้งแต่ก่อนสงครามโลก ครั้งที่ ๒
จนถึงวันนี้ชุมชนบ้านครัวเหนือยังคงสืบสานอนุรักษ์งานทอผ้าไหมยาวนานข้ามผ่านกาลเวลา ทั้งยังมีการปรับปรุงและพัฒนาอย่างต่อเนื่องไม่ว่าจะเป็นการคิดลายผ้าที่สวยงาม และเน้นการใช้สีสันมากกว่าที่อื่นๆ จนกลายมาเป็นเสน่ห์เอกลักษณ์เฉพาะตัวของชิ้นงานผ้าไหมทอสำหรับชุมชนบ้านครัวเหนือแห่งนี้
สถานที่ : ชุมชนบ้านครัวเหนือ
ที่ตั้ง : คลองแสนแสบ ซอยเกษมสันต์ ๓ เขตราชเทวี
แสดงความคิดเห็น